Nagpulong mga Opisyal ng Lungsod, Baguio Tourism Council, at mga May-ari ng Negosyo para Tugunan ang mga Isyu sa Waste Management at PWD ID
Sa isang sama-samang pagsisikap na mapahusay ang mga kasanayan sa pamamahala ng basura at matugunan ang mga isyu na may kaugnayan sa maling paggamit ng mga Person with Disabilities (PWD) identification card, isang pagpupulong ang idinaos noong Marso 6, 2025, sa Smart City Command Center, Baguio Convention, at Cultural Center, na pinagsasama-sama ang mga opisyal ng lungsod, may-ari ng negosyo, at pangunahing stakeholder mula sa mga establisyimento ng Session Road.
Pinangunahan ni Mayor Benjamin B. Magalong, Gladys Vergara, Chairperson ng Baguio Tourism Council, at City General Services Officer Eugene Buyucan, ang pagpupulong ay dinaluhan ng mga kinatawan mula sa mga nangungunang restaurant at establisyimento, environmental officers, at business administrators.
Naunang tinalakay ang Waste Management and Garbage Collection na kung saan ay ang isyu sa amoy mula sa mga sakahan ng baboy: Ang patuloy na amoy mula sakalapit na mga sakahan ng baboy ay patuloy na nakakaapekto sa mga negosyo sa kahabaan ng Session Road.
Iminungkahi ni BTC Chair Gladys Vergara ang paggamit ng Greensoil bilang solusyon upang maibsan at matugunan ang isyu dahil sa pamamagitan ng BTC Greensoil Venture, isang adbokasiya na pinamumunuan ng Baguio Tourism Council ay nagsusulong ng isang paraan ng pag compost na gumagamit ng isang espesyal na reagent upang mapabilis ang proseso ng agnas, na epektibong namamahala ng nabubulok na basura.
Mga Bayarin at Pagpapatupad ng Pagkolekta ng Basura: Ang City Environment and Parks Management Office (CEPMO) at Mayor Magalong ay nakipag-usap sa mga negosyante sa pagpepresyo ng koleksyon ng basura. Binigyang-diin ng mga may-ari ng negosyo ang pangangailangan para sa isang cost-effective na solusyon.
Mga Isyu sa Paghihiwalay ng Basura: Pinaalalahanan ang mga negosyante na mahigpit na sundin ang mga panuntunan sa paghihiwalay ng basura (nabublok at di nabublok) upang mapabuti ang kahusayan, dahil ang lungsod ay kumukolekta ng malaking dami ng basura araw-araw.
Food Waste Management at Black Soldier Fly (BSF) Project: Ipinakilala ni Mayor Magalong ang paggamit ng Black Soldier Fly larvae upang iproseso ang basura ng pagkain. Ang isang third-party na provider ang mangangasiwa sa pamamahagi ng bin at pagproseso ng basura, na may naka-iskedyul na pagbisita sa site para sa mga may-ari ng negosyo bago ang pagpapatupad.
Adaptation of SM Baguio’s Waste Collection Model: Ang lungsod ay nagmungkahi ng pinag-isang sistema ng koleksyon ng basura na katulad ng modelo ng SM Baguio. Bagama’t mas gusto ng ilang negosyante ang direktang pagtatapon, pinaplano ang mga karagdagang talakayan.
Mga Gastusin at Negosasyon sa Pagkolekta ng Basura: Nagsimula na ang pag-bid para sa mga serbisyo sa pangongolekta ng basura, at naghihintay ang mga negosyante ng kalinawan sa pagpepresyo.
Ang lungsod ay maaari ring makakuha ng bahagi mula sa mga bayarin sa koleksyon ng basura upang mapanatili ang sistema.
Pagtatapon ng Mapanganib na Basura: Binigyang-diin ni Mayor Magalong na ang mga mapanganib na basura, kabilang ang ginamit na langis, ay dapat hawakan ng mga tagahakot na akreditado ng DENR, na may hindi pagsunod na sasailalim sa legal na aksyon.
Business Compliance and Individual Meetings
Ang mga negosyo sa loob ng Porta Vaga Mall at Baguio Center Mall ay nagpatupad na ng unified waste collection.
Hinikayat ni Mayor Magalong ang iba pang mga establisyimento ng Session Road na sundin ito.
Ang mga direktang negosasyon sa pagitan ng mga negosyo at mga opisyal ng lungsod ay magpapatuloy para sa mga pumipili para sa mga independiyenteng pamamaraan ng pagtatapon.
Verification and Legal Measures on Fake PWD IDs
Pag-isyu at Pagpapatunay: Si Dr. Samuel Aquino, Hepe ng Persons with Disabilities Affairs Office (PDAO), ay nag-ulat ng nakakaalarmang pagdami ng mga pekeng PWD ID sa Baguio. Pinayuhan ang mga negosyante na i-verify ang mga ID batay sa: Panahon ng bisa (5 taon mula sa paglabas), Wastong serial number format at mayor’s seal, Pag-photocopy at pag-uulat ng mga pinaghihinalaang pekeng ID sa PDAO, Nakabinbing mga pagpapabuti sa pag-isyu ng PWD ID
Ang city ay gumagawa ng mas secure na teknolohiyang nakabatay sa PWD ID system, habang nakabinbin ang paglulunsad mula sa Department of Social Welfare and Development (DSWD).
Mga Alituntunin para sa mga May-ari ng Negosyo:
Ang mga PWD ID ay dapat lamang gamitin ng rehistradong may-ari.
Ang mga diskwento ay hindi maaaring isama sa mga promosyon.
Ang mga reklamo sa mga mapanlinlang na ID ay dapat isampa sa PDAO.
Mga Susunod na Hakbang at Mga Aksyon:
Pagbisita sa Site sa Pasilidad sa Pamamahala ng Basura: Kukumpirmahin ng mga negosyo ang paglahok at bibisitahin ang pasilidad sa pagpoproseso ng BSF bago ang pagpapatupad ng programa.
Hiwalay na Negosasyon sa SM Baguio: Magsasagawa ang lungsod ng mga independiyenteng talakayan sa kanilang mga kasanayan sa paghakot ng basura sa SM Baguio. ###
